Czym jest obowiązek alimentacyjny?
Pojęcie “obowiązku alimentacyjnego” zostało zdefiniowane w art. 128 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym obowiązkiem alimentacyjnym nazywamy obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania.
Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej (zwłaszcza rodziców) oraz rodzeństwo.
Art. 209 kk obejmuje obowiązek alimentacyjny wyrażony co do wysokości, a zatem jest on ograniczony do świadczeń pieniężnych wynikających z określonych źródeł.
Kiedy niealimentacja staje się przestępstwem?
Z przestępstwem niealimentacji mamy do czynienia, kiedy sprawca uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego - ma obiektywną możliwość wykonania ciążącego na nim obowiązku, ale tego nie robi (nie chce, lekceważy go). Nie będzie więc uchylaniem się od obowiązku alimentacyjnego niewykonywanie go w związku z kosztownym leczeniem czy nagłą utratą pracy albo pozbawieniem wolności, jeśli zarobkowanie nie jest w tym czasie możliwe.
Zgodnie z art. 209 kk, o niealimentacji jako przestępstwie mówimy, kiedy zaległość z tytułu alimentów ustalonych na mocy wyroku sądowego, ugody czy innej umowy, wynosi równowartość co najmniej za 3 miesiące świadczeń okresowych lub ma miejsce 3-miesięczne opóźnienie w zapłacie świadczeń innych niż okresowe.
Przestępstwo niealimentacji jest karane surowiej, jeśli uchylający się od obowiązku alimentacyjnego naraża osobę uprawnioną do alimentów na brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
Czym zagrożona jest niealimentacja?
Przestępstwo niealimentacji zagrożone jest karą grzywny, ograniczenia wolności i pozbawienia wolności do roku. Typ kwalifikowany, czyli kiedy sprawca naraża uprawnionego do alimentów na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, jest zagrożony grzywną, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.
W jakim trybie ścigane jest przestępstwo niepłacenia alimentów?
Wniosek o ściganie osoby uchylającej się od płacenia alimentów może złożyć:
-
osoba pokrzywdzona uprawniona do świadczeń,
-
organ pomocy społecznej,
-
organ podejmujący działania przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu.
Oznacza to, że niepłacenie alimentów wynikających z orzeczenia sądu uprawnia do złożenia wniosku o ściganie osoby zobowiązanej.
Zgodnie z art. 209 § 3 kk, jeżeli pokrzywdzonej osobie uprawnionej do alimentów przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.
Nie podlega karze osoba uchylająca się od zapłaty alimentów, jeśli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiści ona w całości zaległe alimenty. Możliwa jest również sytuacja, gdy na wyraźną prośbę niewykonującego obowiązku alimentacyjnego, zaległe świadczenia ureguluje osoba trzecia - uchylenie karalności niealimentacji nie będzie miało jednak miejsca, kiedy ta osoba zrobi to bez wiedzy sprawcy.
Kiedy sąd odstępuje od wymierzenia kary?
Sąd odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli osoba, która uchyla się od obowiązku alimentacyjnego w sposób narażający uprawnionego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiści w całości zaległe alimenty.
Wyjątkiem jest sytuacja, w której wina sprawcy i społeczna szkodliwość popełnionego przez niego czynu stoją przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary (np. jeśli sprawca złośliwie nie płacił alimentów, a uprawniony znalazł się przez to w bardzo trudnej sytuacji materialnej).
Niepłacenie alimentów - pomoc prawna
Pomocy prawnej w zakresie niealimentacji potrzebują zarówno osoby zobowiązane do alimentów, jak i uprawnione do ich otrzymywania. Obie strony często wymagają profesjonalnej analizy ich sprawy, z uwzględnieniem indywidualnych okoliczności. Podstawową linią obrony osób niepłacących alimentów jest uchybianie tego obowiązku nie z ich winy, natomiast dla osób do nich uprawnionych kluczowe staje się wykazanie zaległości w regulowaniu świadczeń i ewentualnego pogorszenia się sytuacji życiowej w wyniku uchylania się zobowiązanego. Doświadczony prawnik taki jak adwokat Wodzisław Śląski doradzi zarówno osobie oskarżonej o niealimentację, jak i pomoże w sporządzeniu wniosku o ściganie.
Materiał Partnera - Adwokat Wodzisław Śląski
