Damian Liszczyk
Celem upamiętnienia powstańczego zrywu udano się do Niegowonic ( gm. Łazy), gdzie na Cmentarzu Parafialnym znajdują się powstańcze mogiły poległych 8 nieznanych powstańców z bitwy pod Krzykawką oraz Eugeniusza Łyczkowskiego. Na cmentarzu w Niegowonicach znajduje się okazały pomnik wzniesiony 3 maja 1922 roku, gdzie zostało pochowanych 8 uczestników bitwy pod Krzykawką, którzy polegli pod Głozową k. Grabowej w dniu 5 maja 1863 roku. Korpus dowodzony przez generała Józefa Miniewskiego stacjonujący pod Krzykawką, połączony z włoskim legionem garibaldczyków, został rankiem 5 maja 1863 roku zaatakowany przez oddział rosyjski przybyły spod Olkusza.
W przegranej przez powstańców, bardzo krwawej bitwie, która trwała do godziny 14:00, zginął między innymi włoski pułkownik Francesco Nullo, a jego adiutant porucznik Elia Marchetti ciężko ranny zmarł dwa dni później w Chrzanowie, natomiast Ludwik Caroli, kolejny włoski uczestnik bitwy, dostał się do rosyjskiej niewoli. Symboliczny znicz zapalono również na mogile weterana Powstania Styczniowego Eugeniusza Łyczkowskiego, który zmarł 22 sierpnia 1922 roku w Niegowonicach. Następnie udano się do Kazimierówki na symboliczną powstańczą mogiłę, gdzie byli pochowani polegli powstańcy. Mogiła znajduje się w lesie przy drodze między Łazami i Zawierciem.
W tym miejscu doszło do potyczki pomiędzy wojskami Rosji carskiej a oddziałami polskimi pod dowództwem płk. Teodora Cieszkowskiego podczas Powstania Styczniowego pod Kuźnicą Masłońską. Do walk doszło 22 marca 1863 roku, gdy wojska rosyjskie idące w ślad za oddziałami płk. Cieszkowskiego napotkały w tym miejscu na obóz rozbity przez jego oddział. Powstańcy wycofali się w kierunku Siewierza, a następnie – zagrożeni otoczeniem przez wojska carskie – do województwa kaliskiego. W trakcie walk poległo dziewięciu powstańców w tym ks. Benwenuty Mańkowski, który został pochowany w Przyrowie k. Częstochowy oraz pochodzący z okolic Piotrkowa Trybunalskiego szlachcic Henryk Wodziński. Również w obchody 161. rocznicy Powstania Styczniowego należy wpisać prelekcję pt. „Polskie zrywy narodowe 1863 roku”, która odbyła się w dniu 17 stycznia 2024 roku w Miejskim Ośrodku Kultury „Centrum” im. Adama Mickiewicza w Zawierciu. Prelegentem był dr n. hum. Marcin Janeczek.
Napisz komentarz
Komentarze